विमानभित्र सकेसम्म एक अर्कासँग नबोलौं !

चाड पर्वको समयलाइ लक्षित गरी हामीले येस कोरोन महामारीबाट बच्न र दसैँको मौकामा यात्रा गर्नु हुने महानुभावहरुको सुरक्ष्याको निम्ती  शुक्रराज ट्रोपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल सम्बद्ध डा। शेरबहादुर पुन संग एक छोटो अन्तर बार्ता गरेका छौ।  

• चाडबाडको मौसम छ, यात्रा गर्दा के के कुरामा ध्यान पु¥याउनु पर्छ, तपाईंका सुझाबहरू ?

यात्रा गर्दा बिशेषत समूह हुने भएकाले संक्रमण एक अर्कामा नसरोस् भन्नेमा ध्यान दिनु पर्ने हुन्छ । मास्क सहि तरिकाले लगाउने, नयाँ मान्छेसँग कुराकानी नगर्ने र यात्रा अवधिभर हातलाई अनुहारमा (नाक, मुख र आँखामा) घरिघरि नलैजाने। गन्तव्यमा पुगेपछि साबुनपानीले राम्ररी हात धुनु पर्दछ ।   

• हवाई यात्रा र सडक यात्रामा कसरी सुरक्षित रहन सकिन्छ ? 

हवाई यात्राभर विमानका कर्मचारीले दिएका निर्देशनलाई पालना गर्नु पर्दछ भने सकेसम्म एक अर्कासँग नबोल्नु नै सबैभन्दा उत्तम उपाय हुनेछ । सडक यात्रामा पनि जनस्वास्थ्यका मापदण्ड सहि तरिकाले अनिवार्य अपनाउनु पर्दछ। भाइरसको संक्रमण मानिसले नै एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा लग्ने हो । तसर्थ यात्रा गर्दा सतर्कताका साथ जनस्वास्थका मापदण्ड अपनाऔ । सानो हेलचेक्राइँले मात्र पनि संक्रमित हुने र त्यो तपाईं, हामी परिवारका ज्येष्ठ वा दीर्घ रोग भएका सदस्य सम्म पु¥याउने माध्यम बन्न सक्छ । त्यसैले खोप उपलब्ध नभएसम्म वा महामारी मुक्त नभएसम्म सतर्कता अपनाई संक्रमण थप फैलनबाट रोक्न मदत गरौं ।  

• भाइरसविरुद्धको खोप नआएसम्म हामीले सर्तक भएर कोरोना भाइरससँगै बाँच्न अभ्यस्त बन्नु पर्ने हो ?

कोरोना भाइरस तपाई हामी संगै रहेकाले खोप विकास नभएसम्म सजक र सतर्क रहनु पर्ने हुन्छ । यसका लागि जनस्वास्थ्यका मापदण्डहरू निरन्तर अपनाउनु पर्ने हुन्छ ।     

• कोरोना भाइरस लागि सकेको मान्छेमा के कस्तो दीर्घकालीन असर देखिन्छ ? निको भइसकेका बिरामीले खानपान र जीवनशैलीमा के के सुधार गर्नुपर्छ ?

कोरोना भाइरसबाट मुक्त भैसकेपछि केहि व्यक्तिमा दीर्घकालीन स्वास्थ्य समस्या देखिन सक्छ । यसबारे हालसम्म सिमित जानकारी मात्र भए पनि यसको असर बिभिन्न अंगहरूमा हुने देखाएको छ । हल्का ज्वरो वा शरीर तात्तेको महशुस गर्नु, खोकी लाग्नु र अत्यधिक थकान महसुस हुनु कोरोना संक्रमण पछि देखिने प्रमुख समस्या हुन् ।

त्यस्तै छाती भारी हुनु र श्वासप्रश्वासमा अबरोध हुनु, टाउको भारी हुनु, मुटुको चाल अनियमित हुनु, निद्रा नलाग्नु, पेट दुख्नु, डिप्रेसन हुनु आदि स्वास्थ्य समस्या देखिने गरेका छन् । खानामा फलफूल, सागपात र दूधमा जोड दिन सकिन्छ । भिटामिन डिकोे स्रोत सूर्यको किरण भएकाले घाम ताप्नु राम्रो हुन्छ ।

त्यस्तै प्रशस्त झोलिलो सुप खानु पर्दछ । संक्रमण भैसकेपछि वा उपचार गरिसके पछि शरीरमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कति समयसम्म रहन्छ भन्ने यकिन नभएको र कोरोना महामारी समाप्त नभएसम्म भौतिक दूरी कायम गर्ने, मास्क सहि तरिकाले लगाउने र साबुनपानीले हात धुने बानीलाई निरन्तरता दिई राख्नु पर्दछ ।   

• विश्वमा खोप बनेको कति समय पछि कसरी त्यो नेपालमा कसरी भित्रिनेछ ? खोप ल्याएको कति समयमा नेपालभर खोप लगाउन सकिएला ?

कोरोना विरुद्धका कतिपय खोपहरू क्लिनिकल ट्रायलको अन्तिम चरणमा पुगिसकेका छन् तर यसले सर्बसाधारणमा प्रयोग गर्ने मान्यता कहिले पाउँछ भन्ने यकिन भएको छैन । नेपालमा पनि कहिले कसरी आइपुग्छ भनेर हालसम्म स्पष्ट भैसकेको छैन ।